مقالات روایات مذهبی اسلامی و کلیپ
آبیاری سواحل دریاها توسط ماه!
سوره ابراهیم(ع)، آیه ۳۳: وَ سَخَّرَ لَكُمُ الشَّمسَ وَ القَمَرَ دَائِبَينِ - خورشيد و ماه را كه با برنامه منظمی در كارند به تسخير (خدمت) شما درآورد
چنانچه هفته گذشته اشاره شد (اینجا)، نیروی جاذبه کره ماه هر روز آب‌های آزاد کره زمین را به سمت خود می‌شکد و در اثر این نیروی جاذبه، پدیده جزر و مد به وقوع می‌پیوندد. پدیده‌ای که آثار سودمندی برای زندگی انسان و سایر موجودات با خود به ارمغان می‌آورد.
نخستین فایده جزر و مد، آبیارى بسیارى از سواحل دریاها و اقیانوسهاست. به این ترتیب که: در تمام نقاطى که رودخانه‌هاى آب شیرین به دریا مى‌ریزند، بر اثر همین جزر و مد در هر شبانه روز دو بار آب این رودخانه‌ها تا شعاع وسیعى چندین متر بالا مى‌آیند، زیرا مد آب دریا، آب‌هاى رودخانه را عقب مى‌راند و به همان نسبت آب در سطح وسیعى روى هم متراکم مى‌گردد، و بر زمینهاى مجاور کاملا مسلّط میشود.
در همین خوزستان ما نخلستان‌هاى بسیار وسیع و گسترده با میلیونها نخل به همین وسیله آبیارى مى‌شوند. نهرهاى کوچکى که در کنار رودخانه‌هاى عظیم کنده شده در یک منطقه وسیع پر از آب شیرین مى‌گردد و این نهرها که بر زمینهاى مجاور کاملا مسلّط هستند، بهترین و کم‌خرج‌ترین وسیله آبیارى دائمى براى این زمینها محسوب مى‌شوند. حتى با سدهاى مخصوصى مى‌توان این آب‌ها را ذخیره کرد و از بازگشت آنها به‌سوى شط اصلى جلوگیرى به عمل آورد.
این خاصیت در هزاران نهر عظیم که به دریاها و اقیانوسهاى روى زمین می‌ریزند وجود دارد و یک عامل مهم آبیارى محسوب مى‌گردد.
همچنین بخوانید:
ماه و پدیده ارزشمند جزر و مد
📖 منبع: قرآن و آخرین پیامبر، ص۱۸۰
مقالات شنبه 4 آذر 1402
ماه و پدیده ارزشمند جزر و مد
ماه غیر از روشنایی شب و نمایش تاریخ، خدمت بزرگ دیگرى نیز به ما زمینیان مى‌کند و آن ایجاد یک نیروى محرّک عظیم به نام «جزر و مد» است.
جزر یعنی پایین رفتن و مد یعنی بالا رفتن سطح آب دریا که این پدیده در اثر نیروی جاذبه ماه رخ می‌دهد. هرچند جاذبه خورشید نیز در این پدیده بی‌تاثیر نیست، اما به‌دلیل فاصله بسیار زیاد خورشید از زمین، تاثیر جزر و مد خورشید بر زمین به اندازه ماه قابل ملاحظه نیست.
مطابق قانون جاذبه عمومى، ماه و زمین یکدیگر را جذب مى‌کنند. بنابراین بخش‌هایی از زمین که در مقابل ماه واقع می‌شوند، بیشتر از نقاط دیگر در معرض جاذبه ماه قرار می‌گیرند و به همین دلیل، این بخش‌های زمین قدری به‌سوی ماه کشیده میشود. این کشیده شدن به سمت ماه، در خشکی‌ها به دلیل استحکام ساختار زمین کمتر حس میشود، اما در دریاها (به‌ویژه دریاهای آزاد) به دلیل سیال بودن آب و لغزنده بودن آن، کاملا مشهود و قابل ملاحظه است. بنابراین، این آب‌ها به سمت ماه دچار برآمدگی می‌شوند.
در اثر این خیزش آب‌ها به سمت ماه، سطح آب نقاط ساحلى پائین رفته و بر وسعت سواحل افزوده میشود و این وضعیت ادامه پیدا می‌کند تا آنکه ماه حرکت کند و به سمت بخش دیگری از زمین برود. این اتفاق هر روز در کره زمین تکرار میشود و دستاوردهای جالب و ارزشمندی را برای انسان به ارمغان می‌آورد که به یاری خداوند متعال، هفته آینده با این دستاوردها آشنا خواهیم شد. دستاوردهایی که با پیشرفت علم و تکنولوژی، افزایش نیز یافته است!
همچنین بخوانید:
تقویمی طبیعی به نام «ماه»!
مقالات یکشنبه 28 آبان 1402
تقویمی طبیعی به نام «ماه»!
سوره ابراهیم(ع)، آیه ۳۳: وَ سَخَّرَ لَكُمُ الشَّمسَ وَ القَمَرَ دَائِبَينِ - خورشيد و ماه را كه با برنامه منظمی در كارند به تسخير (خدمت) شما درآورد
نظام زندگى اجتماعى انسان‌ها قبل از هر چیز نیازمند به یک نظام تاریخى براى حفظ حوادث سال و ماه، و همچنین کلیه تعهداتى که جنبه زمانى دارد، مى‌باشد. تاریخهاى قراردادى اجتماعى که بر پایه یک میزان طبیعى استوار نباشد نه عمومیت پیدا می‌کند و نه زیاد قابل اعتماد است، اما اگر پاى یک تقویم طبیعى به میان آید، کار بسیار آسان‌تر و قابل اعتمادتر و عمومى‌تر میشود.
همانطور که مقدار شبانه‌روز که یک واحد کوچک تاریخى است بر مقیاس یک عامل طبیعى یعنى حرکت کره زمین به دور خود تعیین مى‌گردد، ماه و سال هم باید متکى به چنین عاملى باشند. به این ترتیب حرکت ماه به دور کره زمین یک واحد بزرگ‌تر (ماه) و حرکت زمین به دور خورشید واحدى عظیمتر (سال) را تشکیل می‌دهد. بدین ترتیب ماه همانند تقویمی طبیعى در دسترس عموم مردم قرار گرفته که هر کسی با نگاه به آسمان می‌تواند آن را بخواند و آغاز و انجام ماه را با رؤیت هلال تعیین نماید.
قابل توجه اینکه بر اثر تغییر وضع مقابله زمین و ماه و خورشید، قیافه ماه هر شب در آسمان به گونه خاصى غیر از شب قبل یا بعد است، به‌طوریکه دو شب در تمام ماه وضع و قیافه ماه در آسمان یکسان نخواهد بود! به این ترتیب مى‌توان از شکل ماه با این تغییرات تدریجى به‌عنوان یک «روزشمار» نیز استفاده کرد و روزهاى ماه را هم از شکل ماه به دست آورد!
ممکن است این مسائل در بدو نظر آسان و کوچک جلوه کند، ولى اگر چشم از وضع موجود برداریم و خود را در محیطى فرض کنیم که خورشید و ماهى در آن در گردش نباشد و یک تقویم طبیعى در اختیار ما قرار نگیرد، آنگاه خواهیم دید که چه بی‌نظمی و هرج و مرجی در زندگى ما پدید خواهد آمد.
📖 منبع: قرآن و آخرین پیامبر، ص۱۷۶ (با تصرف و تلخیص)
مقالات شنبه 20 آبان 1402
ماه، فانوس شب
مجددا به آیه ۳۳ سوره مبارکه ابراهیم(ع) برمی‌گردیم: وَ سَخَّرَ لَكُمُ الشَّمسَ وَ القَمَرَ دَائِبَينِ - خورشيد و ماه را كه با برنامه منظمی در كارند به تسخير شما درآورد
ماه تقریباً در مدت ۲۷ روز و ۷ ساعت یک مرتبه به دور زمین گردش مى‌کند، اما چون در این مدت زمین هم در مدار خود دور آفتاب می‌گردد، براى اینکه ماه به وضع اول خود در مقابل زمین برسد ۲۹ روز و ۱۲ ساعت طول مى‌کشد.
این حقیقت مطلب است، اما از نظر وضع ظاهرى آنچه از مجموع حرکت زمین به دور خود و حرکت ماه به دور زمین به چشم می‌خورد این است که ماه در هر ۲۴ ساعت و ۵۰ دقیقه یک بار به دور زمین مى‌گردد. یعنى هر شب ۵۰ دقیقه دیرتر از شب گذشته طلوع مى‌کند.
چنانچه پیش‌تر گفتیم، طبق آنچه از آیات قرآن برمى‌آید، «تسخیر» کردن چیزى به معنى فرمانبردارى و خدمت‌گزارى موضوع تسخیر شده نسبت به تسخیر کننده است. حال می‌خواهیم با نخستین خدمت آئینه آسمانی نور خورشید یعنی ماه بپردازیم. ماه با وضع خاص خود خدمات گران‌بهایى نسبت به موجودات زمینى انجام می‌دهد که هر یک از دیگری جالب‌تر است.
اگر تعجب نکنید درست نیمى از تمام شب‌ها در هر ماه به‌وسیله نور ماه روشن است. این نور افشانى لطیف و خیالانگیز گرچه الهام‌بخش قسمت زیادى از افکار شاعرانه و ریزهکاری‌هاى شعرى و ادبى است، ولى از این نظر فعلا براى ما مطرح نیست، این چراغ طبیعى قسمت قابل توجهى از نیاز ما را به نور در شب‌ها، به‌خصوص در سفرهاى شبانه برطرف مى‌سازد و از این نظر همانند خدمتکار فانوس به‌دستى تقریباً همه شب آماده خدمت به ماست.
📖 منبع: قرآن و آخرین پیامبر، ص۱۷۵
مقالات شنبه 13 آبان 1402
خورشید و مبارزه با میکروب‌هاى بیماری‌زا
نور آفتاب به‌خاطر داشتن اشعه مافوق بنفش، نقش «بهداشتى» و «درمانى» فوق‌العاده مهمى در صحنه زندگى و حیات دارد. راستى اگر آفتاب از انجام این نقش مهم خود سر باز مى‌زد چه می‌شد؟ هیچ، دنیا تبدیل به یک بیمارستان بزرگ مى‌گردید که در میان آن موجوداتى ناتوان و بیمارگونه در میان مرگ و زندگى دست‌وپا می‌زدند!
بنابراین نور آفتاب هم چراغ ماست، هم میزبان ما، هم گرم‌کننده بستر ما، هم آبیارى‌کننده، هم غذادهنده، هم طبیب و هم داروى ما. (قرآن و آخرین پیامبر، ص۱۷۵)
قبلا گفته شد:
خورشید در تسخیر بشریت
خورشید، عامل اصلى وزش بادها
خورشید و تبخیر آب
نتیجه‌گیری:
در هفته‌های اخیر صحبت از خورشید و ثمرات و برکات آن کردیم و با آثار این نعمت بزرگ الهی بر زندگی خود و موجودات عالم بیشتر آشنا شدیم. شاید بعدها دوباره به زوایای دیگری از این پدیده شگفت‌آور بپردازیم، اما آنچه جای تأمل دارد این است که این خورشید باعظمت، تنها یکی از نعمات بی‌شمار خداوندی است که بدون آنکه ما از خدا خواسته باشیم در اختیارمان قرار گرفته است. اما چرا؟
چرا کره‌ای نورانی و گرمابخش به این عظمت باید برای ما بسوزد و زمین ما را بیفروزد؟ آیا واقعا خالقی که ابعاد و حرارت خورشید را تعیین و فاصله آن از زمین را دقیق اندازه‌گیری کرده تا نور و گرمای آن سرد و سلامت به زمینیان برسد، برای ادامه کار برنامه‌ای نداشته؟!
همانطور که پیش‌تر گفتیم، طبق آیه ۳۳ سوره ابراهیم(ع)، خالق خورشید آن را در «خدمت» ما گذاشته و ما هم داریم از خدمات آن بهره‌مند می‌شویم. اما باید از خود بپرسیم، آیا واقعا هر کسی شایستگی برخورداری از چنین خدمت و خدمتگزاری را دارد؟ آیا انسان نباید لحظه‌ای به فکر فرو رود که این خدمات برای چیست؟ که فقط بخوریم و بیاشامیم؟!
اگر دولت‌ها آزمایشگاه‌های بزرگ علمی آن هم با تجهیزات متعدد و گران‌قیمت را برای محققان خود تدارک می‌بینند، قطعا انتظار دست‌آورد و اختراع و اکتشافی از آنها دارند و بی‌جهت این امکانات را برای آنها گرد نیاورده‌اند.
دنیا نیز آزمایشگاه ماست و خورشید هم یکی از تجهیزات آزمایشگاهی... فراموش نکنیم که روزی از ما درباره تمام این امکانات و تجهیزات سؤال خواهد شد. روز بررسی «دست‌آوردها»...
مقالات شنبه 6 آبان 1402
خورشید و تبخیر آب
در ادامه بیان خدمات خورشید [خورشید در تسخیر بشریت و خورشید، عامل اصلى وزش بادها]، این هفته به تاثیر مستقیم آن بر روی مسئله پیدایش بخار آب و رطوبت هوا می‌پردازیم. اگر بخار آب به‌صورت عادلانه‌اى سراسر زمین تقسیم نشود، زندگى حیوانات و گیاهان به مخاطره مى‌افتد. قسمتى از این بخارات در لابه‌لاى امواج هوا نقش یک وسلیه آبیارى نامرئى دائمى را بازى می‌کند، و قسمت دیگر به‌صورت «ابرهاى باران‌زا» آشکار می‌گردد.
درجه رطوبت هوا اگر از میزان معینى پائینتر بیاید پوست بدن ما می‌خشکد، تنفس براى ما مشکل میشود، برگ‌هاى درختان همه پژمرده شده و تدریجاً مى‌خشکند و خلاصه آثار زندگى تدریجاً از روى صفحه زمین برچیده مى‌شود.
آیا عامل اصلى تبخیر آب چیزى جز تابش آفتاب مى‌باشد؟ جالب توجه اینکه تابش آفتاب هم عمل «تبخیر» را انجام می‌دهد و هم عمل «تصفیه» را، زیرا می‌دانیم آب دریاها داراى املاحى است که با وجود آنها نه قابل شرب انسان و حیوان است و نه قابل استفاده گیاه، ولى این آب‌ها ضمن تبخیر تصفیه شده و از هر نظر قابل استفاده می‌گردند.
📖 منبع: قرآن و آخرین پیامبر، ص۱۷۴
مقالات شنبه 29 مهر 1402
ماهیان خاک‌زی!!
ماهی ریه‌دار آفریقایی که نامش Protopterus annectens است، قادر است در زمان خشکسالی شدید خود را در لایه‌ای از آب دهان و الیاف که از دهانش خارج میشود، بپیچد و مومیایی کند!
مقالات سه‌شنبه 25 مهر 1402
خورشید، عامل اصلى وزش بادها
پیش‌تر (اینجا) گفتیم «تسخیر» کردن چیزى، به معنى فرمانبردارى و خدمت‌گزارى موضوع تسخیر شده نسبت به تسخیر کننده است و اینکه قرآن کریم در آیه ۳۳ سوره ابراهیم(ع) خورشید را مسخر انسان معرفی نموده از همین جهت است.
یکی دیگر از خدمات خورشید به انسان (و سایر موجودات)، ایجاد پدیده «وزش باد» است. وزش بادها برکات زیادى با خود مى‌آورد. وسیله حرکت ابرها، نزول باران، تلقیح و بارور ساختن گیاهان، تلطیف هوا، تعدیل حرارت و برودت در سرتاسر کره زمین مى‌باشد.
اگر باد نمی‌وزید، هرگز بارانى بر زمینهاى خشک نمی‌بارید، بیشتر گیاهان عقیم مى‌ماندند، میوه بسیار کم بود، مناطق استوایى در گرما می‌سوخت و مناطق قطبى و حتى نقاطى از مناطق معتدله هرگز قابل سکونت نبودند. هواى مجاور ما خفقان‌آور مى‌شد و موجودات زنده براى تنفس خود دچار زحمت می‌شدند. ولى همه این مشکلات عظیم با وزش نسیمى حل مى‌شود.
نکته قابل توجه این است که بدانیم عامل اصلى پیدایش این تمّوج پر برکت هوا، «اختلاف درجه حرارت» در نقاط مختلف روى زمین است و اگر مى‌بینیم دائماً بادهایى از دو قطب شمال و جنوب زمین به‌سوى استوا و از استوا به‌سوى قطبین در حرکتند، از همین جهت است. این اختلاف درجه حرارت معلول تابش آفتاب بر مناطق مختلف است. بنابراین اگر آفتابى نبود، قسمت مهمى از وزش بادها محو و نابود می‌شد.
همچنین بخوانید: خورشید در تسخیر بشریت
📖 منبع: قرآن و آخرین پیامبر، ص۱۷۳
مقالات یکشنبه 23 مهر 1402
خورشید در تسخیر بشریت
“وَ سَخَّرَ لَكُمُ الشَّمسَ وَ القَمَرَ دَائِبَينِ” خورشيد و ماه را كه با برنامه منظمی در كارند به تسخير شما درآورد - آیه 33 سوره ابراهیم(ع)
«تسخیر» کردن چیزى، به معنى فرمانبردارى و خدمت‌گزارى موضوع تسخیر شده نسبت به تسخیر کننده است. یکی از خدمات چراغ بزرگ منظومه‌مان یعنی «خورشید» به عنوان یک منبع نور عظیم است و نور یکی از مهمترین ملزومات حیات و زندگى است و همچنین تولید سخاوتمندانه گرما و حرارت است.
مقالات شنبه 15 مهر 1402
قرآن و زوجیت عمومی همه ذرات جهان
وَ مِنْ کُلِّ شَیْء خَلَقْنا زَوْجَیْنِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ (ذاریات/ ۴۹) - از هر چیزى دو زوج آفریدیم، باشد که شما متذکر شوید. در معنى این آیه حدیث جالبى در تفسیر «برهان» از امیر مؤمنان على(ع) نقل شده است که فرمود: «مُؤَلِفٌ بَیْنَ مُتَعادِیاتِها وَ مُفَرِّقٌ بَینَ مُتَدانِیاتِها» - او (خداوند) در میان قواى متخاصم جهان الفت ایجاد کرده و در میان قواى نزدیک، جدایى افکنده است.
مقالات شنبه 1 مهر 1402
کوه‌ها چه می‌کنند؟
کوه‌ها اسکلت زمین محسوب مى‌شوند. کوه‌ها در حقیقت حکم یک زره محکم فولادین را دارند که دور تا دور زمین را احاطه کرده و با توجه به ارتباط و پیوندى که از زیر به هم دارند، یک شبکه نیرومند سرتاسرى را تشکیل مى‌دهند.
مقالات سه‌شنبه 28 شهریور 1402
پرنده ای که پرنده نیست!
آنقدر تفاوت و تمایز میان انواع پرندگان رنگارنگ عالم با «خفاش» وجود دارد که به‌سختی می‌توان آن را جزء پرندگان شمرد. شاید بگویید اینکه خفاش مثل سایر پرندگان پرواز می‌کند، برای پرنده دانستن آن کافی است، اما واقعیت آن است که جز همین ویژگی، تقریبا شباهت دیگری با هیچ پرنده‌ای ندارد!
مقالات یکشنبه 5 شهریور 1402
راز سر انگشتان
بر روی کره زمین بیش از ۸ میلیارد نفر انسان زندگی می‌کنند، ولی جای بسی تعجب است که خطوط سرانگشتان هیچکدام از آنها شبیه به هم نیست، حتی دوقلوها! شاید جالب باشد که بدانیم چهارده قرن پیش، قرآن کریم از این راز دقیق آفرینش خبر داده است!
مقالات شنبه 17 تیر 1402
فقدان اکسیژن در ارتفاعات
از پرواز انسان به‌سوى آسمان نزدیک به یکصد سال مى‌گذرد و آگاهى نداشتن از اين پديده مهم باعث قربانى شدن افراد زيادى در ابتداى پيدايش بالن‌ها و هواپيماها گرديد. از این رو در هواپيماهاى پيشرفته امروزى دستگاه‌هاى تنظیم فشار هوا و اكسيژن قرار داده شده است.
مقالات شنبه 10 تیر 1402
گردش زمین
سوره نمل، آیه۸۸: وَ تَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَ هِیَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ ... - كوه‌ها را میبينی و آنها را ساكن و جامد میپنداری در حالی كه مانند ابر در حركتند ...
آیه شریفه فوق از جمله آیات توحیدی قرآن کریم است که به یکی از نشانه‌های عظمت خداوند اشاره دارد که این نشانه خداوندی همان «گردش زمین» است!
مقالات یکشنبه 28 خرداد 1402